Ο καπνός προέρχεται απο τα φύλλα του φυτού “nikotiana tabacum” και περιέχει πάνω απο 1200 διαφορετικές χημικές ουσίες. Η πιο επικίνδυνη θεωρείται η Νικοτίνη. Η δράση της νικοτίνης είναι ποικίλη σε διάφορα όργανα και συστήματα. Θα αναφερθούμε σε νοσήματα του πεπτικού που φαίνεται να σχετίζονται με το κάπνισμα.
ΓΑΣΤΡΟΟΙΣΟΦΑΓΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ (ΓΟΠ)
Άμεση αιτιολογική σχέση καπνίσματος και ΓΟΠ δεν προκύπτει απο τα μέχρι τώρα στοιχεία. Το κάπνισμα όμως μπορεί να επιδεινώσει την παλινδρόμηση με διάφορους μηχανισμούς. Μειώνει την παραγωγή σιέλου, μειώνοντας έτσι τον βαθμό εξουδετέρωσης του παλινδρομούντος οξέος περιεχομένου, Μειώνει επίσης την πίεση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα που αποτελεί και τον μείζονα μηχανισμό παλινδρόμησης.. Επίσης, αυξάνει την γαστρική έκκριση και μειώνει την κινητικότητα του στομάχου, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα παλινδρόμησης του περιεχομένου του.
ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΙΔΙΟΠΑΘΕΙΣ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΕΙΣ ΝΟΣΟΙ ΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ
Το κάπνισμα θεωρείται ως ένας απο τους παράγοντες που έχουν ρόλο στην παθογένεση της νόσου, δηλαδή της εμφάνισης της Ελκώδους κολίτιδας και της Νόσου του Crohn.. Οι καπνιστές φαίνεται να έχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης της Νόσου του Crohn, και μάλιστα σε μικρότερη ηλικία, ενώ οι μη καπνιστές ή οι πρώην καπνιστές έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης Ελκώδους κολίτιδας.
ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΠΕΠΤΙΚΟ ΕΛΚΟΣ
Στην κατηγορία των ασθενών που είναι θετικοί για λοίμωξη απο το Ελικοβακτηρίδιο του Πυλωρού (ΗΡ +) φαίνεται η συχνότητα των ελκών, γαστρικού και δωδεκαδακτιλικού, να είναι μεγαλύτερη. Επιπλέον στους καπνιστές ο χρόνος της επούλωσης των ελκών είναι μεγαλύτερος και οι υποτροπές πιο συχνές.
Στον καπνό έχουν ως τώρα προσδιορισθεί και ταυτοποιηθεί 43 καρκινογόνα. Άλλα απο αυτά ασκούν τη δράση τους άμεσα, μέσω της επαφής με τους ιστούς, ενώ άλλα επιδρούν μέσω της συστηματικής κυκλοφορίας. Θα αναφερθούμε ξεχωριστά την επίδραση του καπνίσματος στα όργανα του πεπτικού συστήματος:
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΣΤΟΜΑΧΟΥ
. Η επίπτωση του καρκίνου του στομάχου είναι 1,5 φορές μεγαλύτερη στους καπνιστές απο τα ως τώρα στοιχεία. Επίσης αυξημένο είναι το ποσοστό των ανδρών που εμφανίζουν τη νόσο σε σχέση με το αντίστοιχο των γυναικών, γεγονός που αποδίδεται στη μεγαλύτερη κατανάλωση απο τον ανδρικό πληθυσμό.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΗΠΑΤΟΣ
Απο τους χρονίους πάσχοντες απο νόσο του ήπατος, αυτοί που καπνίζουν 1 πακέτο/μέρα για 10 έτη, έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κακοήθεια σε σχέση με αυτούς που δεν καπνίζουν. Απο τα ως τώρα στοιχεία προκύπτει ότι η διακοπή του καπνίσματος στους παραπάνω ασθενείς έχει σημαντική ευεργετική επίδραση.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ
Εδώ υπάρχει σαφής συσχέτιση καπνίσματος και νόσου. Ο καπνιστής έχει 2-3 φορές περισσότερο κίνδυνο να αναπτύξει τη νόσο σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό.Επίσης το κάπνισμα επιταχύνει την εμφάνιση της νόσου , την αναπτυξή της και την εξελιξή της.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ
Η εμφάνιση της νόσου είναι σαφώς μεγαλύτερη στους καπνιστές και ιδιαίτερα στην περιοχή του ορθού(τελικό τμήμα του εντέρου). Φαίνεται απο μελέτερς ότι το κάπνισμα μπορεί να λειτουργήσει σαν « σκανδάλη» που πυροδοτεί το μηχανισμό της καρκινογένεσης. Ο κίνδυνος είναι σε άμεση συνάρτηση με την ποσότητα και τη διάρκεια του καπνίσματος, γίνεται δε ορατός μετά απο 30-40 χρόνια χρήσης.
ΤΣΙΡΩΝΗΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ MD
ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ – ΗΠΑΤΟΛΟΓΟΣ
e-mail: tsironish@hotmail.com
