Προσπαθείς να διαχειριστείς συμπτώματα όπως «φούσκωμα», «πρήξιμο», κοιλιακό πόνο, συμπτώματα δηλαδή για τα οποία διαμαρτύρεται κατηγορία ασθενών με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ); Αν ναι, η δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAPS μπορεί να ακούγεται ως λύση.
Τι ακριβώς είναι η δίαιτα FODMAP, σε ποια δεδομένα στηρίζεται;
Η λέξη FODMAP ουσιαστικά, είναι ακρωνύμιο (συντόμευση) για τους ζυμώσιμους ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες.
«Τα FODMAP δηλαδή, είναι διαφορετικοί τύποι υδατανθράκων των τροφών οι οποίοι να μην μπορούν να αφομοιωθούν πλήρως», εξηγεί ο Γαστρεντερολόγος – Ηπατολόγος Χ. Τσιρώνης. «Υπάρχουν πολλά τρόφιμα που δεν μπορούμε να διασπάσουμε πλήρως, αλλά εκεί που διαφέρουν τα FODMAP τρόφιμα, είναι ότι ζυμώνονται πολύ εύκολα από τα μικρόβια του εντέρου. Αυτή η ζύμωση σχετίζεται με φούσκωμα και κοιλιακό άλγος σε κάποιους ανθρώπους. Τα τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε FODMAP έχουν λιγότερους ζυμώσιμους υδατάνθρακες άρα είναι και λιγότερο πιθανό είναι να προκληθεί φούσκωμα και δυσφορία».
Τα δεδομένα για τη δίαιτα FODMAP είναι εντυπωσιακά. Μελέτες δείχνουν ότι η δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP είναι «ανώτερη από όλες τις άλλες παρεμβάσεις» όσον αφορά στη θεραπεία συμπτωμάτων ασθενών με ΣΕΕ με προεξάρχοντα το φούσκωμα και τον κοιλιακό πόνο ή όπως θα λέγαμε επιστημονικά, «τον Μετεωρισμό» και το «Κωλικοειδές κοιλιακό άλγος»
«Η δίαιτα αναπτύχθηκε από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Monash στην Αυστραλία», αναφέρει ο Γαστρεντερολόγος – Ηπατολόγος κ. Τσιρώνης. «Διαπιστώθηκε ότι ορισμένοι τύποι υδατανθράκων (FODMAPS) απορροφήθηκαν ελάχιστα από το λεπτό έντερο και ζυμώθηκαν από βακτήρια του παχέος εντέρου, προκαλώντας συμπτώματα όπως φούσκωμα, αέρια και κοιλιακό άλγος σε άτομα με ΣΕΕ.
Με την εξάλειψη ή μείωση τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε FODMAP, τα συμπτώματα του ΣΕΕ θα μπορούσαν να μειωθούν σε σημαντικό βαθμό σε μεγάλο ποσοστό ανθρώπων.» Πράγματι, η έρευνα δείχνει ότι έως και το 75% ατόμων με ΣΕΕ εμφανίζουν σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων ακολουθώντας δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP.
Πώς εφαρμόζεται η δίαιτα FODMAP;
«Η δίαιτα, συνίσταται στην αποφυγή τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε FODMAP για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, συνήθως για δύο έως έξι εβδομάδες», συμβουλεύει ο ειδικός. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αυξάνεται αντίστοιχα η πρόσληψη τροφών χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP. Υπάρχουν παντού στο ίντερνετ sites με πίνακες τροφών FODMAP.
Μετά από έξι εβδομάδες, μπορείς να ξεκινήσει η φάση επανεισαγωγής της δίαιτας, όπου σιγά-σιγά επαναφέρεις στη διατροφή σου τα τρόφιμα που αποσύρθηκαν, σε τέτοιες ποσότητες που να μην προκαλούν τα συμπτώματα που περιγράψαμε παραπάνω. Η συνέχεια θα πρέπει να καθορίσει ποιες τροφές και σε ποια ποσότητα μπορείς να αφομοιώσεις. Αυτή ουσιαστικά είναι η φάση εξατομίκευσης της δίαιτας
Υπάρχουν μειονεκτήματα, περιορισμοί, προβληματισμοί της δίαιτας FODMAP;
Είναι σωστό να ακολουθείται η δίαιτα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το αναφερόμενο;
«Μελέτες με μακροχρόνια εφαρμογή της δίαιτας FODMAP εξακολουθούν να λείπουν», μας εξηγεί ο γαστρεντερολόγος. «Με βάση την τρέχουσα κατανόηση, αυτή η προσέγγιση θα πρέπει να ακολουθείται μόνο για σύντομες χρονικές περιόδους, λέει, δύο έως εξι εβδομάδες το πολύ.» Ουσιαστικά πρόκειται για έναν καλό, βραχυπρόθεσμο τρόπο να μάθεις ποιες τροφές ενδέχεται να σου προκαλούν πρόβλημα
Μπορεί να φαίνεται περιοριστικό;
«Η δίαιτα ακούγεται σαν ένας μεγάλος περιορισμός», αναγνωρίζει ο κ. Τσιρώνης «αλλά η ιδέα πίσω από τη δίαιτα FODMAP είναι να αντικαταστήσουμε τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε FODMAP με αυτά με χαμηλή περιεκτικότητα σε FODMAP. Είναι μια δίαιτα ανταλλαγής παρά μια δίαιτα που βασίζεται στην αποφυγή». Επίσης, αν μειώσεις πολύ, μπορεί να διακινδυνεύσεις να εξαλείψεις σημαντικά θρεπτικά συστατικά.
Μπορεί να τροφοδοτήσει περιοριστικά διατροφικά πρότυπα;
Η πιθανότητα η δίαιτα FODMAP να τροφοδοτήσει μια περιοριστική ρητορική δίαιτας, υφίσταται. Δεδομένου ότι η πλειοψηφία των πασχόντων με διατροφικές διαταραχές διαμαρτύρονται και για συμπτώματα τύπου ΣΕΕ, αυτό είναι ένα θέμα. «Ως Γαστρεντερολόγος, βλέπω μεγάλο ποσοστό ασθενών να αρνούνται τη λήψη τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε FODMAP φοβούμενοι το φούσκωμα», επισημαίνει ο ειδικός. Κάποιοι πιστεύουν ότι, μακροπρόθεσμα, μπορεί να είναι επιζήμιο για τον ασθενή. Εάν δεν προγραμματιστεί σωστά, η δίαιτα μπορεί να μην καλύψει επαρκώς τις απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά».
Τέλος, ασθενείς που διαμαρτύρονται για τα παραπάνω συμπτώματα, πρέπει πρώτα να συμβουλευτούν τον ιατρό τους για να αποκλειστούν άλλες πιθανές υποκείμενες παθήσεις ,όπως π.χ. οι Φλεγμονώδεις νόσοι του Εντέρου (ΙΦΝΕ) ή, η Κοιλιοκάκη. Επιπρόσθετα, κάθε δίαιτα που περιλαμβάνει περιορισμό ορισμένων τύπων τροφίμων, πρέπει να πραγματοποιείται υπό την επίβλεψη ειδικευμένου επαγγελματία. Μην μπεις στον πειρασμό να αρκεστείς σε μια γρήγορη αναζήτηση στο Google.
«Οι παθήσεις των εντέρων μπορεί να φαίνονται τρομακτικές, αλλά να θυμάσαι ότι δεν χρειάζεται να υποφέρεις μόν@ σου», διαβεβαιώνει ο γιατρός. «Η συνεργασία με εξειδικευμένο διατροφολόγο ή γαστρεντερολόγο προσφέρει σαφή και εξατομικευμένη προσέγγιση. Η επιστήμη εξελίσσεται συνεχώς με νέες προσεγγίσεις και θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν».
Από άρθρο μου στο FODMAP
ΤΣΙΡΩΝΗΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ MD,FEBGH
ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ-ΗΠΑΤΟΛΟΓΟΣ
